Ο καταραμένος Ιούλης (9-15-20)

Ο Ιούλης δεν είναι ένας τυπικός καλοκαιρινός μήνας για τον Ελληνισμό. Δεν παραπέμπει μονάχα σε θάλασσα, ήλιο και ξεγνοιασιά. Για τον Ελληνισμό και ειδικότερα τον Ελληνισμό της Κύπρου είναι μήνας μνήμης, θρήνου, περισυλλογής, ανασύνταξης. Μήνας απότισης φόρου τιμής και επανεκτίμησης της κατάστασης και του αναστήματός μας. Μήνας οργής και πόνου, μήνας θρήνου και δακρύων.

9η Ιουλίου 1821: Στον απόηχο της Ελληνικής Επανάστασης του '21, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός μαζί με το υπόλοιπο ιερατείο και πλήθος σημαινόντων ιερωμένων και λαϊκών οδηγείται στον θάνατο από τους Τούρκους κατακτητές του νησιού. Η ηρωική τριπλή άρνηση του Αρχιεπισκόπου να αλλαξοπιστήσει υπό την απειλή του θανάτου διέσωσε τον Ορθόδοξο ελληνικό πληθυσμό της νήσου από πιθανότατα ρεύματα εξισλαμισμών.

Ήταν προφανές ότι η πραγματική αιτία των προγραφών δεν ήταν μόνο η παρεχόμενη βοήθεια στη Φιλική Εταιρεία (κατ' εξοχήν οικονομική), αλλά και η επιθυμία των Τούρκων αξιωματούχων να εκδικηθούν και να δημεύσουν σημαντικά περιουσιακά στοιχεία από τους Έλληνες της Κύπρου και την Εκκλησία του. Ωστόσο οι Έλληνες Χριστιανοί αισθάνθηκαν τις σφαγές ως άμεση απειλή προς την υπόστασή τους. Ο ποιητής Βασίλης Μιχαηλίδης στο ποίημά του «η 9η Ιουλίου 1921 εν Λευκωσία Κύπρου» θα τοποθετήσει τον ηρωικό Αρχιεπίσκοπο να λέει:

Η Ρωμιοσύνη εν φυλή συνότζαιρη του κόσμου,
κανένας δεν εβρέθηκεν για να την ιξιλείψει,
κανένας, γιατί σιέπει την που τα 'ψη ο Θεός μου.
Η Ρωμιοσύνη εν να χαθεί, όντας ο κόσμος λείψει!

Σφάξε μας ούλους τζι ας γενεί το γαίμαν μας αυλάτζιν,
κάμε τον κόσμον ματζελλειόν τζαι τους Ρωμιούς τραούλλια,
αμμά ξέρε πως ίλαντρον όντας κοπεί καβάτζιν
τριγύρου του πετάσσουνται τρακόσια παραπούλια.
Το 'νίν αντάν να τρώ' την γην τρώει την γην θαρκέται,
μα πάντα τζείνον τρώεται τζαι τζείνον καταλυέται.

Στα μάτια του λαού οι σφαγιασθέντες και κυριότατα ο μαρτυρικός του Αρχιεπίσκοπος θα παραμείνουν πρότυπο εθνικής αξιοπρέπειας, ηρωισμού, ακόμη και ορθόδοξης ομολογίας. Σε διαφορετική περίπτωση, ο εξισλαμισμός του Αρχιεπισκόπου θα σήμαινε μεν τη βιολογική σωτηρία του, αλλά, κρίνοντας από τις αντίστοιχες περιπτώσεις (π.χ. στη Μ. Ασία), θα συμπαρέσερνε μαζί του και πλήθος ορθοδόξων Ελλήνων στην αγκαλιά του Ισλάμ! Γι' αυτό και η μέρα της θυσίας του είναι συνάμα και μέρα τιμής και δόξας για την Κύπρο.

15η Ιουλίου 1974: Η περίοδος στιγματίστηκε από τον εθνοκτόνο διχασμό μεταξύ μακαριακών και γριβικών (ή Ενωτικών σε βάθος χρόνου και Ενωτικών εδώ και τώρα αν προτιμάτε). Η ασυνεννοησία των ηγετών του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, οι φιλοδοξίες και οι διαφωνίες τους, η παρακρατική αυλή και η αντιπολιτευτική μισαλλοδοξία οδηγούσαν τον Ελληνισμό της Κύπρου διχασμένο στον κρημνό. Με τον θάνατο του Γ. Γρίβα-Διγενή η παράνομη ΕΟΚΑ-Β' βρέθηκε πλήρως στην αγκαλιά των χουντικών δυνάμεων. Με το πρόσχημα (ή την ψευδαίσθηση) της πολυπόθητης Ένωσης της Κύπρου με τον υπόλοιπο ελληνικό χώρο διεπράχθη το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου. Στην ουσία η Χούντα οργάνωσε και διέταξε και εκτέλεσε, ενώ η ΕΟΚΑ-Β' συνέβαλε εκ των υστέρων. Ο Μακάριος διέφυγε σώος στο εξωτερικό και στις 19 Ιουλίου βρέθηκε στο βήμα του Ο.Η.Ε. απ' όπου ονόμασε το πραξικόπημα «εισβολή της ελληνικής χούντας στην Κύπρο» και κάλεσε το Σ.Α. του Ο.Η.Ε. να πράξει ό,τι είναι δυνατόν για να επανέλθει η Δημοκρατία. Παράλληλα στην Κύπρο η πραξικοπηματική κυβέρνηση βρέθηκε να κυβερνά για μερικές μέρες χωρίς να πραγματοποιήσει την Ένωση και έως ότου καταρρεύσει υπό το βάρος της τουρκικής εισβολής.

Η μέρα αυτή δεν μπορεί να αντικατοπτρίζεται με το ελλιπές και αφελές σχήμα «Μακάριος vs Χούντα» ή «"Δημοκρατικοί" vs "Φασίστες"». Δεν αρκεί να σταθούμε στην κατάλυση των δημοκρατικών θεσμών διά της βίας! Δεν αρκεί ούτε να αναφέρουμε ότι αρκετοί αισθάνθηκαν πως ήρθε η «λύτρωση από τον τύραννο»! Εκείνη τη μέρα επισυνέβη κάτι κατά πολύ τραγικότερο. Διερράγη όσο ποτέ άλλοτε η εθνική ομοψυχία του Ελληνισμού της Κύπρου στο εσωτερικό του. Για αρκετά χρόνια η «ενωτική παράταξη» θα βρίσκεται στο περιθώριο διωκώμενη σαν η υπαίτια της καταστροφής. 36 χρόνια μετά το ΑΚΕΛ (που εκείνη τη μέρα λούφαξε! [βλ. Το κυπριακό Ποντίκι, 1/8/2009]) θα εκμεταλλεύεται ακόμη αυτό το πραξικόπημα για να φανατίζει τους οπαδούς του και για να δικαιολογεί κάθε απαράδεκτη υποχώρηση που κάνει: «Μη μιλάτε γιατί... εσείς κάματε το πραξικόπημα!»

Κυρίως όμως διερράγη η εθνική ομοψυχία μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου. Για πρώτη φορά οι Έλληνες της Κύπρου απεμπόλησαν το πολυπόθητο και ομόθυμο για αιώνες δίκαιο αίτημα της Ένωσης και για πρώτη φορά άρχισε να αποκτά υπολογίσιμα ερείσματα στον λαό το ανιστόρητο ιδεολόγημα των Βρετανών για το «νέο έθνος» των Κυπρίων!

20η Ιουλίου 1974: Η μέρα αυτή δεν μπορεί να ιδωθεί χωρίς το πραξικόπημα. Ασχέτως διαφοράς προθέσεων των οργανωτών, των εκτελεστών και των οπαδών του, το πραξικόπημα και η περίοδος μετά απ' αυτό καταμαρτυρούν τοις πάσι τη διάπραξη ενός από τα πιο αναίσχυντα σχέδια συνωμοσίας κατά του Ελληνισμού. Η ήδη αποδιοργανωμένη άμυνα της Κύπρου (λόγω της αμεριμνησίας του «ενός και μόνου», λόγω του εθνικού διχασμού και του πραξικοπήματος) δεν μπόρεσε να ανακάμψει και να εκδιώξει τον εχθρό. Η εγκληματική αδιαφορία του αθηναϊκού κράτους (είτε επί Χούντας, είτε επί Δημοκρατίας!), η προδοτική στάση μερίδας αξιωματικών (εδώ και εκεί) που απέτρεψε την επανακατάληψη και την εκδίωξη του εχθρού σε αρκετές περιπτώσεις, έδωσαν τον χρόνο και τον χώρο στους Τούρκους να εδραιωθούν στη γη μας.

 Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών για την επίλυση του προβλήματος η Τουρκία προχώρησε στην εκτέλεση της β' φάσης της εισβολής στις 14 Αυγούστου. Ήταν τότε, επί «προεδρίας» Κληρίδη πια, που η άμυνα κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος και οι Τούρκοι επεξέτειναν την κατεχόμενη περιοχή στο 38% της Κύπρου.

Συναισθηματικά, το καραμανλικό «η Κύπρος κείται μακράν» χαράκωσε εξίσου έντονα το κορμί των Ελλήνων της Κύπρου, όσο τη χουντική εντολή να μη δράσουν τα ελλαδικά υποβρύχια πλησίον της Κερύνειας! Οι Κύπριοι θα θυμούνται για πάντα τον Αθηναίο στρατηγό Κίμωνα που ήταν κοντά στην Κύπρο τον 5ο αι. π.Χ. και που απέθανε στην Κύπρο πολεμώντας τους Πέρσες. Αναπότρεπτα θα κάνουν συγκρίσεις!

Οι Έλληνες της Κύπρου καταμετρώντας τις απώλειες και τα κομμάτια τους, τους 200.000 πρόσφυγές τους, το 1/3 και πλέον της γης τους που χάθηκε, τους 1619 αγνοουμένους τους, την κατακτημένη Κερύνεια, Μόρφου και Αμμόχωστο, την ημισέληνο σε μερικά από τα ιερότερα προσκυνήματά τους (στη Μονή του ιδρυτή της Εκκλησίας τους Απ. Βαρνάβα και στη Μονή του Απ. Ανδρέα), την ημισέληνο σε μερικούς από τους σημαντικότερους εθνικά χώρους τους (στην αρχαία Σαλαμίνα, στους αρχαίους Σόλους, στα μεσαιωνικά φρούρια του Πενταδακτύλου, στο Δίκωμο και τη Λύση) δεν θα καταφέρουν να βρουν διαφορά στη συμπεριφορά της Χούντας και της ανασυντασσόμενης Δημοκρατίας. Πώς να εξηγήσεις άλλωστε σε ανθρώπους που σε μερικές ώρες βρέθηκαν να χάνουν ΤΑ ΠΑΝΤΑ πως κάποιοι αδερφοί τους τους κοιτούσαν ψοφοδεείς μακρόθεν; Πώς να τους εξηγήσεις πως εκείνη η απραξία δεν ήταν προδοσία; Πώς να τους πείσεις ότι διαφορετικές ήταν οι προθέσεις του πρωθυπουργού; Εκείνοι ξαναμετρούν τα κομμάτια τους και σε αποστομώνουν.

Και τι να απαντήσεις στον ενωτικό έως θανάτου Κύπριο ποιητή Μόντη όταν έγραφε το «γράμμα στη μητέρα»; Πώς να μη γονατίσεις από ντροπή και να κλάψεις;

Ώσπου την άλλη μέρα πέσαμε ως το βυθό
ώσπου την άλλη μέρα πέσαμε πέρα απ’ το βυθό,
ώσπου την άλλη μέρα βούλιαξε το Τρίπυλο, ώσπου την άλλη μέρα πισωπάτησε
σιωπηλό το Τρόοδος να βρει βράχο να καθίσει,
ώσπου την άλλη μέρα γούρλωσε τα μάτια η Αίπεια,
ώσπου την άλλη μέρα γούρλωσαν τα μάτια οι Σόλοι και το Κούριο
κι οι αγχόνες της Λευκωσίας
γιατί η Ελλάδα δεν ήρθε,
γιατί ήταν ψεύτικο το μήνυμα,
ψέμα η Ελληνική μεραρχία στην Πάφο,
γιατί μας είπαν ψέμα οι ουρανοί και ψέμα οι θάλασσες
και ψέμα τα χελιδόνια και ψέμα η καρδιά
και ψέμα οι Ιστορίες μας,
ψέμα, όλα ψέμα.
Είχε λέει, άλλη δουλειά η Ελλάδα,
κάτι πανηγυρισμούς,
κι ήμαστε και μακριά και δεν μπορούσε, λέει,
λυπόταν, δεν το περίμενε,
ειλικρινά λυπόταν,
ειλικρινά λυπόταν πάρα πολύ.
Κι οι δάσκαλοί μας έσκυψαν ντροπιασμένοι,
και τα «Εγχειρίδια» έσκυψαν ντροπιασμένα
κι οι δάσκαλοί μας τρέμουν τώρα πια,
και τα «Εγχειρίδια» τρέμουν τώρα πια
όσο πλησιάζουν τα περί Θερμοπυλών και τα περί Σαλαμίνος…

Πηγή