Π. Υ. ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ: Tο αντάρτικο της Ε.Ο.Κ.Α.

Σάββατο 31 Μαρτίου 2012

Tο αντάρτικο της Ε.Ο.Κ.Α.

Α  Φ  Ι  Ε  Ρ  Ω  Μ  Α     Τ  Ι  Μ  Η  Σ    Κ  Α  Ι    Μ  Ν  Η  Μ  Η  Σ     Σ  Τ  Η  Ν     Ε.  Ο.  Κ.  Α.

Ολόκληρος ο αγώνας της ΕΟΚΑ ήταν αντάρτικο, υπό την έννοια ότι η ένοπλη επανάσταση ήταν ανορθόδοξος πόλεμος, δεν ήταν μια εκ παρατάξεως αναμέτρηση με τους καθιερωμένους πολεμικούς κανόνες. Ωστόσο όταν λέμε αντάρτικο, ο νούς μας πηγαίνει στην αντάρτικη δράση, που ανέπτυξαν οι ομάδες της ΕΟΚΑ στα Κυπριακά βουνά και γενικά στην ύπαιθρο. Γίνεται δηλαδή διαχωρισμός από το αντάρτικο των πόλεων και από την δράση σε κατοικημένους χώρους.



Πριν από το 1955 η ανάληψη και η διεξαγωγή δυναμικού απελευθερωτικού αγώνα, εναντίον των Άγγλων, ήταν εκτός συζητήσεως ή εθεωρείτο σαν μια επικίνδυνη ουτοπία. Και ειδικά για αντάρτικο, ποιός τολμούσε να μιλήσει, σ’ έναν τόπο χωρίς πολεμική παράδοση, χωρίς τα αναγκαία υλικά μέσα, αποκομμένο από τον Εθνικό του κορμό, στενά επιτηρούμενο σε κάθε του εκδήλωση, από μιά κραταιά αυτοκρατορία, η οποία με διάστροφο πείσμα επέμενε να μη βλέπει και να μην ακούει.


Οι φρόνιμοι έχουν κριτήριο ορθολογισμού και οι υπαγορεύσεις της συνειδήσεώς τους, είναι συνετές και ρεαλιστικές. Αλλά οι τρελλοί μπροστάρηδες της Λευτεριάς, αφήνουν κατά μέρος το υποδεκάμετρο της λογικής και μεθούν με το αθάνατο κρασί του εικοσιένα. Αυτό που έμοιαζε με δειλό όνειρο, ο Διγενής το είδε, από τις αρχές κιόλας της δεκαετίας του 1950, σαν μια εφικτή πραγματικότητα. Ύστερα από δύο προσωπικές αναγνωρίσεις, που  έκαμε στην Κύπρο, άρχισε να προπαρασκευάζει τον ένοπλο αγώνα. Σ’ αυτήν την περίοδο εξεπόνησε και το Γενικό Σχέδιο της ενόπλου δράσεως.


Ο αρχηγός λοιπόν της ΕΟΚΑ έβλεπε τις δυσχέρειες. Στο έργο του “Αγών ΕΟΚΑ και ανταρτοπόλεμος” γράφει χαρακτηριστικά:


“Η φύσις του εδάφους δεν διηυκόλυνεν οιανδήποτε μορφήν ανταρτοπολέμου, από τους κλασσικούς τύπους τούτου. Οι δύο ορεινοί όγκοι του Ολύμπου και του Πενταδαχτύλου, είναι παντού βατοί και διασχίζονται εξ όλων των κατευθύνσεων, υπό ασφαλτοστρώτων οδών. Από της πρωτευούσης της νήσου, της Λευκωσίας, είναι δυνατόν να μεταφερθούν στρατεύματα δι’ αυτοκινήτου, εις οιονδήποτε σημείον αυτής, εντόςπερίπουδύο ωρών. Τέλος, ηπεριορισμένη έκτασις του εδάφους επέτρεπεν εις τους Άγγλους να ερευνούν τούτο συχνάκις και λεπτομερώς”.


Όταν με τις αυτονόητες δυσκολίες, άρχισε ο αγώνας, ο Διγενής οργάνωσε ανταρτικές ομάδες στις περιοχές Πιτσιλιάς, Λεύκας και Καλογραίας. Αργότερα, από τον Σεπτέμβριο 1955, εδημιουργήθηκαν ομάδες και στις περιοχές Κακοαστριάς και Κύκκου, με την αυτοπρόσωπη πια παρουσία και διοίκηση του ίδιου του αρχηγού της ΕΟΚΑ. Κανένας σχεδόν από τους υποψήφιους αντάρτες δεν γνώριζε την χρήση των όπλων και ούτε βέβαια την τακτική της μάχης. Τα λίγα όπλα που υπήρχαν ήταν διαφορετικής προελεύσεως και ποικίλης ηλικίας. Ιταλικές αραβίδες, Αγγλικά τυφέκια, Γερμανικά ελαφρά αυτόματα, Κυπριακής κατασκευής νάρκες και χειροβομβίδες. Όπλα συχνά ελαττωματικά, χωρίς ανταλλακτικά και με ανεπαρκή φυσίγγια. Η εκπαίδευση των ομάδων, έφθανε το πολύ  πολύ στην λύση και αρμολόγηση των όπλων. Που λόγος για βολές εξοικειώσεως! “Η μάχη – σημειώνει ο Διγενής – εδιδάχθη δια της μάχης!” Και συμπληρώνει ο αρχηγός του Αγώνα:


“Προσεπάθησα ώστε αι πρώται συγκρούσεις να είναι επιτυχείς, δια να αναπτερωθή το ηθικόν. Προς τούτον δεν εδίστασα να τεθώ προσωπικώς επί κεφαλής της ισχυρωτέρας ανταρτικής ομάδος και να διεξάγω μαζί της αγώνας, δια να δώσω το παράδειγμα και υποδείξω μεθόδους ενεργείας. Μεθ’ ό περιήλθον διαδοχικώς, όλας σχεδόν τας ομάδας και παρέμεινα επ’ αρκετόν μετ’ αυτών, επί έν περίπου έτος”.


Ας σημειωθεί ότι όταν ο Διγενής βρισκόταν με τις αντάρτικες ομάδες της ΕΟΚΑ και διέσχιζε τα βουνά και τις ρεματιές από την Κακοπετριά μέχρι τον Κύκκο, ήταν 58 ετών.


Όταν, από το 1956 κυρίως ο Χάρτινγκ  επιχείρησε την συντριβή της ΕΟΚΑ, αναπτύσσοντας μεγάλες δυνάμεις σ’ όλο το νησί και διεξάγοντας συνεχώς αποκλεισμούς, εκκαθαριστικές επιχειρήσεις και εξονυχιστικές έρευνες, ο Διγενής τροποποίησε την τακτική του. Θέλησε όπως γράφει:


“Να μεταβάλω ολόκληρον την νήσον εις πεδίον μάχης, ώστε ο αντίπαλος, οπουδήποτε ευρίσκεται, να μην αισθάνεται εαυτόν εν ασφαλεία. Να δημιουργήσω την εντύπωσιν εις τούτον ότι είμεθα παντού και εν τούτοις να μη δύναται να μας ανεύρη ή να του παρουσιάζωμεν στόχους ασήμαντους. Εις τον αντίπαλον θα εδημιουργείτο ούτως η εντύπωσις του “κενού” του πεδίου της μάχης. Αι μέθοδοι εκτελέσεως του σχεδίου τούτου συνίσταντο εις αιφνιδιαστικά χτυπήματα ομάδων μικράς δυνάμεως, αι οποίαι ακολούθως θα διολίσθαινον και θα εξηφανίζοντο. Θα ηγωνίζοντο επί του εδάφους και θα εκρύπτοντο επί και υπό την γήν. Τα ανωτέρω σημαίνουν: Πόλεμος φθοράς, κατατριβής και εκνευρισμού του αντιπάλου, αυτός ήτο ο κύριος αντικειμενικός σκοπός μας”.


Στις επιχειρήσεις τους οι Άγγλοι κατά κανόνα αποτύγχαναν γιατί “κυνηγούσαν αρουραίους, με στρατόν αρμάτων”.


Η ανταρτική δράση αναπτυσσόταν κυρίως με την μέθοδο των ενεδρών. Πλήττονταν συγκεκριμένοι στόχοι ή στόχοι ευκαιρίας. Απαραίτητο στοιχείο ήταν πάντα ο αιφνιδιασμός, η μεγαλύτερη κατά το δυνατόν φθορά του αντιπάλου στον ελάχιστο χρόνο. Η συμπλοκή δεν έπρεπε να διαρκεί περισσότερο από μερικά λεπτά, η απαγκίστρωση των ανταρτών επεβάλλετο να γίνεται με ταχύτητα και προσοχή και από προκαθορισμένους χώρους, ώστε ούτε να κυκλώνονται και ούτε να κινδυνεύουν από πυρά διασωθέντων αντιπάλων. Πάντα οι Άγγλοι είχαν την δυνατότητα να στέλνουν γρήγορα ενισχύσεις και να δημιουργούν κλοιούς σε χώρους δράσης ανταρτών.


Σε μια απλή ενέδρα λαμβάνουν συνήθως μέρος 5-7 αντάρτες. Οι περισσότεροι ήσαν επικηρυγμένοι αγωνιστές. Μια τυπική μέθοδος ήταν η ανατίναξη με νάρκη του πρώτου ή του τελευταίου αυτοκινήτου μιας αυτοκινητοπομπής και η ρίψη πυρών εναντίον των Άγγλων. Η σύνθεση οπλισμού μπορούσε, σε ορεινή περιοχή να ήταν ένα πολυβόλο “μπρέν”, ένα αυτόματο “στέν” και δυό τρία τυφέκια. Αλλού χρησιμοποιούνταν περισσότερα ελαφρά αυτόματα σε συνδυασμό με πυρά κυνηγετικών όπλων με ειδική γόμωση φυσιγγίων.


Ο αντάρτικος αγώνας έπρεπε να πορεύεται μέσα από τα ασφυκτικά πλοκάμια του Αγγλικού στρατού, της αστυνομίας, των μυστικών υπηρεσιών και των τοπικών πρακτόρων. Νυχθημερόν συνεχιζόταν η ακοίμητη προσπάθεια αλληλοεξοντώσεως. Δεν θα μπορούσε να επιβιώσει ο αντάρτικος αγώνας αν δεν τον έσκεπε η αγάπη και η αυτοθυσία ολόκληρου σχεδόν του Κυπριακού λαού. Τα νεύρα, οι φλέβες και οι αρτηρίες των επικηρυγμένων αγωνιστών ήσαν οι σύνδεσμοι και οι τροφοδότες τους. Κάτω από την μύτη των Άγγλων λειτουργούσε ένα θαυμάσιο δίκτυο συνδέσμων. Αεικινήτων, τολμηρών, ευφάνταστων. Με εναλλακτικά πρόσωπα σε περίπτωση προδοσιών ή ατυχιών. Και τα αντάρτικα λημέρια επιβίωναν. Και η ΕΟΚΑ, αήττητη πάντα, κτυπούσε τον τύρρανο!


“Αήττητη”!! Δεν είναι μεγαλόστομη καύχηση. Δεν είναι αυθαίρετο συμπέρασμα. Το ομολογεί ο ίδιος ο στυγνός  κυβερνήτης Χάρτινγκ:


“Γνώριζα ότι μια τρομοκρατική οργάνωση σαν την ΕΟΚΑ δεν μπορείς να την καταστρέψεις. Οι οργανώσεις αυτές βασίζονται στον συναισθηματισμό και στηρίζονται από την πλειοψηφία του πληθυσμού. Προσπαθείς όμως με ισχυρά πλήγματα να περιορίσεις την δραστηριότητά τους. Το ίδιο και με τον ΙΡΑ στην Ιρλανδία, δεν θα τον καταστρέψουμε ποτέ”.


Και δεν μπόρεσε πράγματι, να καταστρέψει την ΕΟΚΑ, ο άλλοτε υπερφίαλος και καυχησιολόγος στρατάρχης.


Για την συνεννόηση μεταξύ τους και με το Αρχηγείο, οι αντάρτες χρησιμοποιούσαν το μυστικό ταχυδρομείο της Οργανώσεως, που το διακινούσαν με μύριες προφυλάξεις και μηχανεύματα, οι ακούραστοι σύνδεσμοι. Με παραλλαγμένους γραφικούς χαρακτήρες, με κεφαλαία γράμματα πολλές φορές, με σκόπιμα εναλλασόμενα ψευδώνυμα, για παραπλάνηση του αντιπάλου, λειτουργούσε αυτό το ταχυδρομείο. Τα ψευδώνυμα των αγωνιστών οδηγούσαν κατ’ ευθείαν στην αρχαία Ελλάδα, στο Βυζάντιο, στο Εικοσιένα, στον Μακεδονικό Αγώνα. Δεν είναι τυχαίο! Η ΕΟΚΑ είχε πρότυπο τους μακραίωνες αγώνες του Έθνους κι ένοιωθε να είναι και ήταν η συνέχειά τους. Για παράδειγμα: Ο Αυξεντίου ήταν “Αίας”, “Άρης”, “Ζήδρος”. Ο σύντροφός του Αντώνης Παπαδόπουλος ήταν “Άγρας”. Ο άλλος σύντροφός του ο Αυγουστής Ευσταθίου ήταν ο “Ματρόζος”. Άλλος αγωνιστής ήταν “Αχαιός”, άλλος “Μιαούλης”.


Θα μπορούσε να πει κανείς ότι στα βουνά της Κύπρου ξαναζούσε η Ελληνική κλεφτουριά, με τους καημούς και τις χαρές της, με σπάνιες εξάρσεις κι ανεπανάληπτο αγωνιστικό πνεύμα. [Εφημερίδα Νέα Θέσις]

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου